Krótka odpowiedź: Księżyc świeci dlatego, że odbija światło Słońca. Jego powierzchnia jest zdolna do odbicia światła, ale nie wytwarza własnego, termojądrowego blasku; ilość odbitego światła zależy od albedo powierzchni i kąta padania światła. Główne punkty wyjaśnienia

• Mechanizm świecenia: Księżyc nie ma własnego źródła światła. Widoczny blask pochodzi wyłącznie od światła słonecznego, które odbija się od jego powierzchni i rozprasza w kierunku Ziemi. W praktyce odbija około kilku do kilkunastu procent padającego światła, w zależności od obszaru powierzchni i kąta obserwacji.
• Albedo: Rzeczywista jasność Księżyca zależy od albedo (sprawdza się to w zakresie wartości od kilku do kilkunastu procent), co wyjaśnia, dlaczego czasem wydaje się jaśniejszy lub jaśniej świeci podczas pewnych faz lub warunków obserwacyjnych.
• Fazowanie i efekt wizualny: W miarę przechodzenia przez fazy Księżyca (od nowiu do pełni) zmienia się obserwowana wielkość i jasność, co wynika z układu światła słonecznego, Księżyca i Ziemi. Najbardziej jasny jest pełny Księżyc, gdy połowa jego południowej lub północnej części jest oświetlona bezpośrednio przez Słońce, a my widzimy duży obszar odbitego światła.
• Widoczność w dzień i w nocy: Księżyc bywa widoczny także w dzień, gdy ruch orbitalny i jasność Słońca pozwalają na jego rozpoznanie na tle nieba. To również wynika z obecności odbitego światła.

Praktyczne uwagi dla obserwatorów

• Zjawiska dodatkowe: czasem obserwujemy „superksiężyc” (pełnia bliżej perygeum) lub świecenie silniejsze podczas nocy z niskim kątem Słońca, co zwiększa efekt odbicia i może sprawiać wrażenie jaśniejszego Księżyca.
• Rola atmosfery: atmosfera Ziemi może wpływać na postrzeganą jasność poprzez rozpraszanie światła, co nieco modyfikuje obraz Księżyca, zwłaszcza gdy znajduje się blisko horyzontu.

Jeśli chcesz, mogę doprecyzować, jak kształtują się jasności poszczególnych faz Księżyca, albo wyjaśnić, co oznacza albedo i jak je mierzymy.