Zeker. De restzetelverdeling werkt in Nederland volgens het systeem van de grootste gemiddelden. Hieronder een helder overzicht van hoe het proces in zijn werk gaat en wat dit concreet betekent. Wat is restzetel?

• Na de eerste verdeling van volle zetels blijft er vaak een aantal zetels over die niet direct aan een partij kunnen worden toegekend op basis van de kiesdeler. Deze overblijvende zetels noem je restzetels.

Hoe berekenen we de restzetels?

• Eerst wordt de kiesdeler berekend: het totaal aantal geldige stemmen gedeeld door het totale aantal zetels van de Tweede Kamer (150). Vervolgens kijkt men hoeveel keer elke partij de kiesdeler heeft gehaald; dit bepaalt het aantal volle zetels per partij.

• Restzetels worden vervolgens verdeeld volgens het systeem van de grootste gemiddelden. Voor elke partij wordt het aantal stemmen gedeeld door het aantal huidige volle zetels plus één. Dit geeft een 'gemiddelde' per zetel voor die partij. De partij met het hoogste gemiddelde krijgt de eerstvolgende restzetel. Het proces herhaalt zich totdat alle restzetels verdeeld zijn.

• Alleen partijen die ten minste de kiesdeler hebben gehaald komen in aanmerking voor restzetels. Bij gelijke gemiddelden en onvoldoende restzetels kan geloot worden.

Belangrijkste concepten in één oogopslag

• Kiesdeler: stemmen nodig voor één zetel, berekend als totaal geldige stemmen gedeeld door 150.

• Volle zetels: integer aantallen zetels gebaseerd op hoeveel keren de kiesdeler is gehaald.

• Restzetels: de resterende zetels nadat volle zetels zijn verdeeld; toegewezen volgens het grootste gemiddelde.

• Systeem van grootste gemiddelden: deelt stemmen per partij door (volledige zetels + 1) om de prioriteit te bepalen voor elke resterende zetel.

Toepassing in praktijk

• In de praktijk bepaalt de Kiesraad na een verkiezing eerst de kiesdeler en verdeelt vervolgens de volle zetels. De resterende zetels worden verdeeld volgens de grootste gemiddelden totdat alle zetels zijn toegewezen. Lijstverbindingen kunnen de restzetel-kansen beïnvloeden door partijen samen te voegen alsof het één lijst is.

Als je wilt, kan ik een korte stap-voor-stap voorbeeld uitwerken met fictieve getallen om te laten zien hoe de berekening precies verloopt.