Najważniejsza odpowiedź: w Polsce kandydowanie na wójta wymaga spełnienia kilku podstawowych warunków wiekowych i prawnych. Najczęściej przyjmuje się, że kandydat na wójta musi mieć ukończone 25 lat w dniu wyborów, posiadać obywatelstwo polskie i prawo wybieralności (nie być pozbawionym praw wyborczych). Dodatkowo, pewne ograniczenia dotyczące wcześniej pełnionych funkcji i wyroków mogą wpływać na możliwość kandydowania. W praktyce każdy samorząd może mieć drobne szczegóły wynikające z lokalnych przepisów i wejścia w życie nowelizacji, dlatego warto zweryfikować aktualne zapisy prawne przed zgłoszeniem kandydatury. Ogólne zasady (podatne na drobne zmiany w przepisach):
- Wiek: kandydować na wójta może osoba, która najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat.
- Obywatelstwo i prawo wybieralności: wymagane obywatelstwo polskie; nie można być pozbawionym praw wyborczych.
- Zamieszkanie: kandydat nie musi mieszkać stale w gminie, w której kandyduje (choć mieszkanie na terenie gminy bywa wykładane jako korzystne lub wymagane w niektórych jurysdykcjach).
- Zakaz kandydowania: osoby skazane na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne, a także osoby pozbawione praw wyborczych orzeczeniem sądu, nie mogą kandydować.
- Limit kadencji: w praktyce polskie prawo nie narzuca bezpośredniego ograniczenia liczby kadencji wójta w jednej gminie, ale istnieją przepisy ograniczające możliwość ponownego kandydowania po pewnych okolicznościach (np. niektóre zmiany legislacyjne dodają ograniczenia w pewnych latach; obecnie warto sprawdzić aktualny stan prawny na rok wyborczy).
Co zrobić, żeby mieć pewność co do aktualnych wymagań:
- Sprawdź aktualne zapisy w ustawie o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta oraz w Kodeksie wyborczym.
- Skontaktuj się z lokalnym urzędem gminy lub PKW (Państwową Komisją Wyborczą) – to źródła najświeższych wymogów, procedur zgłaszania kandydatur i terminów.
- Przejrzyj oficjalne komunikaty PKW dotyczące wyborów samorządowych w danym roku, ponieważ zasady mogą być zaktualizowane.
Jeżeli podasz mi konkretną gminę i rok wyborczy, mogę sformułować precyzyjny zestaw wymogów na podstawie najnowszych dostępnych źródeł.
