Krótkie, bezpośrednie wyjaśnienie: chodzi o Mikołaja Kopernika, wybitnego polskiego astronoma, którego często opisuje się sformułowaniem „wstrzymał Słońce i ruszył Ziemię”. To alegoria heliocentryzmu, czyli idei, że Ziemia krąży wokół Słońca, a nie odwrotnie. Wyjaśnienie kontekstu

• Kopernik (ok. 1473–1543) był kluczową postacią rewolucji kopernikańskiej, która przyniosła zmianę w rozumieniu układu Słonecznego z geocentrycznego na heliocentryczny. Stworzył modele i tezy, które zakładały, że Słońce, a nie Ziemia, znajduje się w centrum układu.
• Pojęcia te nie oznaczają dosłownego zatrzymania Słońca ani „ruszenia” Ziemi w sensie fizycznym; są to metaforyczne opisanie, że to Słońce zajmuje centralne miejsce w modelu kosmologicznym, a Ziemia to jedna z planet orbitujących wokół niego.

Najważniejsze fakty (dla jasności)

• Kopernik był uczonym renesansowym z Torunia, który opracował heliocentryczną koncepcję budowy Układu Słonecznego w swoich pracach, najważniejszą „De revolutionibus orbium coelestium” (wydaną w 1543 roku, po jego śmierci).
• Rewolucja kopernikańska była krytyczna dla rozwoju astronomii i wpłynęła na ówczesne myślenie o miejscu Ziemi we Wszechświecie oraz na filozofię nauki.

Jeśli potrzebuje Pan/Pani bardziej szczegółowego omówienia:

• mogę streścić zasadnicze założenia heliocentryzmu Kopernika i ich różnice w stosunku do modelu Ptolemeusza,
• wyjaśnić, jak ówczesne obserwacje i rozwój narzędzi (np. obserwacje planet) doprowadziły do akceptacji zmian,
• podać krótką biografię Kopernika i kontekst historyczny jego prac.