Obrzęk kostek najczęściej wynika z gromadzenia się płynu w tkankach nóg, co może mieć zarówno błahe, jak i poważniejsze przyczyny. Jeśli opuchlizna jest duża, bolesna, pojawia się nagle lub dotyczy tylko jednej nogi, wymaga pilnej konsultacji lekarskiej.

Najczęstsze przyczyny

• Długie stanie lub siedzenie, mała ilość ruchu, upały, nadmiar soli w diecie oraz otyłość sprzyjają zatrzymywaniu wody i tzw. „ciężkim nogom”, co powoduje obrzęk kostek obu nóg.

• Przewlekła niewydolność żylna i żylaki utrudniają odpływ krwi z nóg, przez co krew „zalega” w żyłach, a płyn przenika do tkanek i kostki puchną, zwłaszcza pod koniec dnia.

• Uraz kostki (skręcenie, stłuczenie, złamanie) wywołuje miejscowy stan zapalny i szybko narastający, zwykle jednostronny obrzęk, często z bólem i zasinieniem.

Choroby ogólne

• Choroby serca (niewydolność serca) mogą dawać miękkie obrzęki kostek i podudzi, które zwiększają się wieczorem, często z dusznością i szybkim męczeniem się.

• Choroby nerek i wątroby, a także zaburzenia hormonalne (np. niedoczynność tarczycy) sprzyjają zatrzymywaniu płynów w organizmie i obrzękom nóg.

• Zaburzenia odpływu chłonki (obrzęk limfatyczny) powodują twardawy, narastający obrzęk, często w okolicy kostek i całej kończyny.

Kiedy pilnie do lekarza

• Gwałtowny obrzęk jednej nogi z bólem, ociepleniem, zaczerwienieniem (podejrzenie zakrzepicy).

• Obrzęki z dusznością, bólem w klatce piersiowej, kołataniem serca lub nagłym przyrostem masy ciała w krótkim czasie.

• Obrzęki przewlekłe, nawracające, zwłaszcza jeśli towarzyszy im nadciśnienie, choroby serca, nerek, wątroby, cukrzyca lub ciąża.

Co możesz zrobić doraźnie

• Odpoczynek z nogami uniesionymi powyżej poziomu serca, unikanie długiego stania/siedzenia i częste poruszanie stopami (krążenia, zginanie).

• Ograniczenie soli, alkoholu, bardzo gorących kąpieli i sauny; dbanie o prawidłową masę ciała oraz wygodne obuwie i luźną odzież.

• Przy nawracających obrzękach konieczna jest wizyta u lekarza rodzinnego lub internisty, który w razie potrzeby zleci badania (krew, mocz, USG żył, echo serca) i dobierze leczenie.

Jeśli opiszesz, od kiedy puchną kostki, czy obrzęk jest jednostronny czy obustronny, czy boli, czy masz inne choroby (serca, nerek, żylaki, ciążę), można będzie zawęzić najbardziej prawdopodobne przyczyny.