Oznaką przynależności do stanu szlacheckiego w Rzeczypospolitej była szabla, zwłaszcza jej charakterystyczna odmiana zwana karabelą.

Symbol szlachectwa

Szabla uważana była za najważniejszy przedmiot polskiego szlachcica. Stanowiła nie tylko narzędzie walki, ale przede wszystkim była symbolem władzy, honoru i stanowej wyższości. Prawo noszenia szabli przysługiwało prawie wyłącznie szlachcie, a jej posiadanie wyróżniało przedstawicieli tego uprzywilejowanego stanu.

Karabela

Najbardziej rozpoznawalną szablą była karabela, która stała się synonimem polskiego sarmatyzmu oraz oznaką przynależności do szlachty. Jej walory funkcjonalne oraz dekoracyjność sprawiły, że wyrosła na symbol tej warstwy społecznej, a w paradnej formie służyła do manifestowania prestiżu oraz podczas uroczystych wydarzeń.

Funkcje i znaczenie

Szabla towarzyszyła szlachcicowi w codziennym życiu i przy ceremoniach. Z nią składano przysięgi, wygłaszano deklaracje lub oznajmiano sprzeciw. Często też zdobiono ją złotem i srebrem, by podkreślić rangę właściciela. W pewnych okresach zaczęła nabierać nie tylko znaczenia stanowego, lecz również narodowego.