In Nederland worden partijen doorgaans ingedeeld op basis van hun positie op het politieke spectrum: links, rechts en vaak ook een tussenpositie of centrum. Hieronder een beknopte uitleg en voorbeelden, zodat het duidelijk is welke partijen meestal in welke categorie vallen. Kerndefinitie

• Links: partijen die over het algemeen pleiten voor meer overheidsrol, solidariteit, hogere inkomens- en vermogenslasten bij hogere inkomens, en versterking van sociale voorzieningen.
• Rechts: partijen die doorgaans pleiten voor minder overheidsbemoeienis, lagere belastingen, marktwerking en grotere individuele vrijheden.
• Centrum/anders: partijen die zich positioneren tussen links en rechts of specifieke thema’s benadrukken zoals klimaat, europeïsme, of pragmatische samenwerking.

Veelgebruikte indeling in Nederland (algemeen gangbaar)

• Links
  • SP
  • GroenLinks
  • PvdA
  • Partij voor de Dieren
  • BIJ1
  • D66 en PvdD worden soms als centrum-links beschouwd afhankelijk van het thema, maar vaak ook met een progressieve inslag.
• Centrum
  • D66 (progressief-liberaal, vaak als centrum-links of midden-centrum geplaatst)
  • ChristenUnie (CU) wordt soms gezien als centrum-rechts op economische vlakken maar met sociale en ethische progressiviteit in sommige thema’s
  • Volt (internationale en pragmatische benadering, vaak als centrum of progressief-liberaal geplaatst)
• Rechts
  • VVD
  • CDA
  • PVV
  • Forum voor Democratie (FVD)
  • JA21
  • Belang van Nederland (BVNL)
  • SGP (conservatief-christelijk, vaak rechtse positie)

Let op nuances

• Sommige partijen bestrijken meerdere thema’s die zowel links als rechts kunnen zijn, afhankelijk van het beleidgebied (bijv. migratie, economie, klimaat).
• De positie kan verschuiven door coalitieverwantschappen, leiderschap en beleidskeuzes; wat vandaag als links of rechts wordt gezien, kan in een andere context anders gepercipieerd worden.
• Binnen het onderwijs kan de notie van “links versus recht” ook variëren per leerdoel (e.g., sociaal-economische politiek vs. maatschappelijke waarden).

Samenvattend

• Linkse partijen in Nederland neigen naar grotere overheidsrol en sociale hervormingen.
• Rechtse partijen streven meestal naar minder overheidsbemoeienis, lagere belastingen en meer marktwerking.
• Voor een actuele, concrete lijst per verkiezingsjaar of coalitiepositie kun je recente overzichten van erkende bronnen raadplegen, aangezien de samenstelling en posities per periode kunnen variëren.